Τι είναι η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία;

    Ο πιο απλός τρόπος να εξηγήσω το μοντέλο Ψυχοθεραπείας που εφαρμόζω είναι αναλύοντας τον όρο Γνωσιακή – Συμπεριφορική και να δώσω ένα παράδειγμα που να διαφαίνεται το σκεπτικό λειτουργίας της.

    Το «Γνωσιακό» κομμάτι αναφέρεται στις γνωσίες μας, ή πιο απλά στις σκέψεις μας. Η συγκεκριμένη ψυχοθεραπεία βασίζεται στην θεωρία ότι οι σκέψεις είναι αυτές που καθορίζουν τα συναισθήματά μας και εν τέλει τις συμπεριφορές μας. Αλλάζοντας με συστηματικό τρόπο μία αρνητική σκέψη επιτυγχάνουμε και αλλαγή στο συναίσθημα που την συνοδεύει . Αν πχ. Υπάρχει μία σκέψη τύπου «Δεν μπορώ να καταφέρω τίποτε» το πιο πιθανό είναι να προκαλεί και κάποιο έντονο συναίσθημα απογοήτευσης – στενοχώριας. Μία σκέψη όμως όπως αυτή είναι ακραία και σπάνια αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην μπορεί να καταφέρει τίποτε απολύτως. Μπορεί να νιώθει ότι δεν μπορεί να καταφέρει τίποτε αλλά αυτό δεν μπορεί να ισχύει. Μία τέτοια σκέψη μετά από συστηματική τροποποίηση θα θέλαμε να γίνει πιο ρεαλιστική, του τύπου: «Δεν ισχύει ότι δεν μπορώ να καταφέρω τίποτε. Είμαι ικανός σε κάποια πράγματα και λιγότερο σε άλλα. Ακόμη και σε αυτά που δεν είμαι ικανός αυτή τη στιγμή, θα μπορούσα να βελτιωθώ.» Η ρεαλιστική εκδοχή της σκέψης, θα προκαλέσει και πιο ήπια συναισθήματα.

    Όσον αφορά το «Συμπεριφορικό» κομμάτι , νομίζω ότι είναι αρκετά προφανές ότι αναφέρεται στη συμπεριφορά μας και στο ρόλο που παίζει στη διατήρηση ενός προβλήματος. Ας πάρουμε λοιπόν την πρώτη σκέψη («Δεν μπορώ να καταφέρω τίποτε») και το συναίσθημα που προκαλεί. Όταν σκεφτόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο και νιώθουμε τόσο άσχημα είναι πολύ πιθανόν να μην έχουμε και όρεξη να κάνουμε οτιδήποτε. Αν δεν κάνουμε τίποτε όμως, δεν υπάρχει και περίπτωση να καταφέρουμε και τίποτε. Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν επιβεβαιώνουμε την αρχική σκέψη. Δημιουργούμε ένα φαύλο κύκλο, μία παγίδα που διαιωνίζει την κατάσταση. Αν δεν αλλάξουμε οπότε και την δυσλειτουργική συμπεριφορά πώς θα μπορέσουμε να αμφισβητήσουμε και την αρχική ιδέα;

    Ανάλογα με το αίτημα του κάθε πελάτη μπορεί να δοθεί περισσότερη έμφαση στο Γνωσιακό ή στο Συμπεριφορικό κομμάτι. Για παράδειγμα, σε μία κατάθλιψη δουλεύουμε περισσότερο Γνωσιακά ενώ σε μία φοβία εφαρμόζουμε επί το πλείστον Συμπεριφορικές τεχνικές. Δεν γίνεται όμως να μιλάμε για ολοκληρωμένη θεραπεία αν ασχοληθούμε μόνο με το ένα από αυτά.